Het liefst natuurlijk in het oranje! Overal op straat zijn er die dag feestjes, optredens van bandjes en rommelmarkten. Koningsdag is namelijk de nationale feestdag van Nederland. Op die dag vieren we de verjaardag van het staatshoofd. Het staatshoofd is in Nederland de koning of koningin. In Nederland hebben we heel lang vrouwen als staatshoofden gehad, tot de huidige koning Willem-Alexander koning werd. In de tijd dat er een vrouw staatshoofd was van Nederland heette het feest Koninginnedag in de plaats van Koningsdag. Vóór Willem-Alexander was koningin Beatrix staatshoofd, daarvoor koningin Juliana en daarvoor koningin Wilhelmina. Koningin Wilhelmina is begonnen met het vieren van de eerste Koninginnedag, dat was in 1891. Koningsdag vieren we op 27 april. Die dag is de verjaardag van koning Willem-Alexander. Voordat Willem-Alexander koning werd in 2013 was Beatrix koningin, toen was er Koninginnedag op 30 april. De geboortedatum van Beatrix is 31 januari, maar omdat het dan meestal geen lekker weer is in Nederland werd Koninginnedag op de verjaardag van de moeder van Beatrix gehouden.
Koningsdag is de nationale feestdag van Nederland. Op die dag, 27 april, vieren we de verjaardag van de koning van Nederland, koning Willem-Alexander. Helaas zal het dit jaar geen groot feest zijn. Maar om je alvast op volgend jaar voor te bereiden, kan je in deze podcast horen hoe Koningsdag werkt. Misschien kan je er toch nog een beetje een feestje van maken! Hallo allemaal, welkom bij aflevering 6 van Een Beetje Nederlands. In deze aflevering ga ik het hebben over Koningsdag. Vergeet niet dat je de tekst van de podcast kan meelezen op de website, Ik zet de link van de website in de shownotes. Nu, door met de podcast. Ken je de uitdrukking 'doe maar normaal, dan doe je al gek genoeg'? Het is een uitdrukking om het Nederlandse volk te typen: gedraag je maar net zoals iedereen. Een stereotype Nederlander kleedt zich niet graag opvallend. Maar er is één dag in het jaar waarop deze uitdrukking niet geldt, en dat is Koningsdag. Op die dag is het in heel Nederland feest en mag je in je raarste outfit de straat op.
Namelijk die van het spotlied "O la folle entreprise du prince de Condé" dat in 1568 ontstond bij het beleg van Chartres door de hugenoten. Dat dichter Petrus Datheen aanwezig was bij dat beleg, sterkte Meertens-onderzoekers overigens in de overtuiging dat hij de auteur van de tekst is. In de achttiende eeuw werd het Wilhelmus steeds vaker zonder tekst gespeeld. Het was toen vooral te horen op trompet en carillon. En het lied zelf veranderde in een soort marsmelodie, die bekend kwam te staan als de Prinsenmars. Het Wilhelmus was in deze periode populair, hoewel de oorspronkelijke tekst dus bij steeds minder mensen bekend was. Verschillende dichters schreven aangepaste teksten, waardoor het lied in verschillende vormen voorkwam. Een bekende versie ging als volgt: Wilhellemussie van Nahassouwen, Zijt gij van Duihuihuitsen bloed? De elleboog door de mouwen, Het haar al door de hoed. Zijt gij Wilhellemus? Wel dat is goed. Deze berijming ging terug op een spotlied uit 1577 waarin 'Spaanse hoeren' (Nederlandse meisjes die zich bij de Spaanse soldaten prostitueerden) kwamen klagen dat de Spanjaarden werden verdreven.
Catharina is ook de naam van een zus van koningin Anna Paulowna, echtgenote van koning Willem II. In de familiestamboom van koningin Máxima heet ook iemand Catharina, zij het in de Spaanse vorm Catalina. Het gaat om Catalina Paucar Ocllo, een (mogelijke) dochter van Túpac Huallpa, een Inca-keizer. Amalia refereert ook naar Amalia van Solms, de vrouw van prins Frederik Hendrik. Beatrix is een ode aan haar oma, Carmen aan haar andere grootmoeder. En Victoria is een knipoogje naar de Zweedse kroonprinses Victoria, de meter van de Nederlandse prinses. Prinses Gabriella, Monaco Drie voornamen: Gabriella Thérèse Marie Thérèse verwijst mogelijk naar Thérèse de Polignac, wiens kleindochter de peetmoeder van prins Jacques is. Met Marie brengen prinses Charlene en prins Albert dan weer een ode aan een van de namen van graaf Pierre Marie Xavier Raphaël Antoine Melchior de Polignac, een lid van de prinselijke familie van Monaco. Prins Jacques, Monaco Drie voornamen: Jacques Honoré Rainier Prinses Charlene onthulde dat ze de naam Jacques koos omdat die vaak voorkomt in haar thuisland, Zuid-Afrika.
© ANP Rutte, met op de achtergrond Hoekstra en Segers. De verkiezingen zijn inmiddels alweer twee maanden geleden, toch is een nieuw kabinet nog niet erg dichtbij. Hoewel er veel is gebeurd, lijkt er weinig vooruitgang te zijn. Maar is dat wel zo? Wat is de stand van zaken en wanneer zal een nieuw kabinet zich samen met de Koning kunnen posteren op het bordes? We zetten het op een rijtje en politiek commentator Frits Wester legt uit hoe het verder gaat. Bijna twee weken geleden trad Mariette Hamer (PvdA) aan als informateur. Zij volgde Herman Tjeenk Willink op, die informateur geworden na een roerige periode in het formatieproces. Dat begon door het uitlekken van aantekeningen van gesprekken, toen Kajsa Ollongren gehaast vertrok van het Binnenhof omdat ze was besmet met het coronavirus. Functie elders In die uitgelekte aantekeningen werd gesteld dat er een functie elders gezocht moest worden voor het kritische CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. De CDA'er maakte zich de afgelopen jaren hard voor de gedupeerden van de toeslagenaffaire.
Het is een drank op basis van brandewijn, ook wel bekend als brandy. Maar eerlijk gezegd heb ik zelf nog nooit oranjebitter gedronken, het is een beetje ouderwets. Nog een belangrijk evenement is Koningsnacht. Dat is de avond en nacht voor Koningsdag. Op die avond zijn er veel feesten en gaan veel mensen uit. Uitgaan betekent naar een cafe of discotheek gaan. Ik ging zelf als tiener niet heel vaak uit, maar met Koningsnacht toch vaak wel. De volgende dag, op Koningsdag zelf, kan je lekker rustig aan bijkomen van de avond ervoor. Zeker als het mooi weer is kan je lekker een beetje rondkijken op de vrijmarkt, een tompoes eten als je trek krijgt en eventueel 's middags nog een oranjebittertje. Nu weet je alle belangrijke elementen om Koningsdag een succes te maken. Helaas moet je nog in ieder geval een jaar wachten tot Koningsdag weer op de normale manier gevierd zal worden, dit jaar komt er geen groot feest. Maar je kan natuurlijk gewoon een oranje outfit aandoen, een tompoes halen en je eigen feestje vieren.
Zo raakten zij immers ook hun klandizie kwijt. "Wien Neêrlands Bloed" Het Wilhelmus als volkslied Pas in 1932 werd het Wilhelmus ons nationale volkslied. Het verving Wien Neêrlands bloed, dat vanaf 1817 gefungeerd had als nationale hymne maar nooit echt populair werd. Dit mede door de volgens sommigen racistische zinsnede: "Wien Neêrlandsch bloed door d'aderen vloeit, Van vreemde smetten vrij. " Begin negentiende eeuw werd het Wilhelmus nog ongeschikt geacht als nationaal volkslied, omdat het vooral beschouwd werd als het partijlied van de Oranje-gezinden. Met name voor de inwoners in het zuiden van het land (waar België toen nog bij hoorde) was het lied nog te zeer verbonden met het protestantisme. Na een prijsvraag werd in 1817 daarom gekozen voor Wien Neêrlands bloed. Het Wilhelmus bleef echter populair. Bijzonder was bijvoorbeeld dat koningin Wilhelmina bij haar inhuldiging in 1898 het Wilhelmus liet spelen, in plaats van het officiële volkslied. En ook bij andere officiële gelegenheden werd, mede door de koninklijke voorkeur, het Wilhelmus steeds vaker gespeeld.
Dat was op 30 april. Toen Willem-Alexander koning werd veranderde dus de datum van het feest van 30 april naar 27 april. Dat heeft nog een paar jaar tot verbaasde toeristen geleid, die een oude reisgids hadden en dachten dat het feest op 30 april was. Die liepen in hun oranje outfit door de stad op zoek naar het feest. Maar helaas voor hen was het feest toen al voorbij! In 2020 kon Koningsdag helaas niet doorgaan door de coronapandemie. Ook in 2021 zal er geen normale Koningsdag zijn. Maar als we een beetje geluk hebben we volgend jaar weer een normale Koningsdag. Daarom zal ik de belangrijkste elementen van Koningsdag doornemen zodat je weet wat je te wachten staat. Wat waarschijnlijk het meest typische is van Koningsdag is de vrijmarkt. Een vrijmarkt is een markt waarop iedereen z'n spulletjes kan verkopen op straat. Al dagen voor Koningsdag claimen mensen het mooiste plekje op straat door met krijt of duct tape 'bezet' te schrijven. Op Koningsdag zelf leg je een kleedje neer op straat en leg daarop de spullen die je wil verkopen.
De beste plekken zijn meestal al snel weg, dus als je wil gaan verkopen moet je er vroeg bij zijn! Alle spullen die je niet meer hoeft te hebben kan je die dag verkopen. Dus zorg dat je de lenteschoonmaak gedaan hebt en de zolder opgeruimd, dan kan je al je oude rotzooi verkopen! Vaak verkopen kinderen ook hun oude speelgoed of kleren die ze niet meer passen. Het is op de vrijmarkt heel normaal om af te dingen op de spullen die je wil kopen. Afdingen is onderhandelen over de prijs. Sommige mensen verkopen ook zelfgemaakt eten en drinken zoals koekjes en limonade. In het Vondelpark in Amsterdam heb je een grote vrijmarkt waar alleen kinderen hun spullen mogen verkopen. Ook zie je veel kinderen die proberen geld te verdienen door muziek te spelen of door spelletjes te organiseren. Voor kinderen is Koningsdag een goede manier om een beetje extra zakgeld te verdienen! Als je naar buiten gaat met Koningsdag is een van de belangrijkste dingen dat je een oranje outfit aandoet. Dus een oranje shirt, hoedje, zonnebril, misschien wel oranje veters in je schoenen.
Pas daarna wordt gesproken over welke partijen willen meedoen aan de vorming van een nieuw kabinet. Eerst herstelplan Hamer zei 'redelijk optimistisch' te zijn dat ze met de politieke partijen snel een akkoord zal bereiken over het herstelplan voor na de coronacrisis. Over de voorgaande strubbelingen in de formatie zei ze: "Het is soms even nodig dat het ontploft, dat je daarna verder kunt gaan. " Dat moet nu ook snel gebeuren omdat het land in een 'grote crisis' zit. Zij sprak de afgelopen weken met vertegenwoordigers van verschillende groepen uit de samenleving. En natuurlijk met de fractievoorzitters, eerst individueel, en sinds deze week ook groepsgewijs. Daar werd dus gesproken over de ideeën voor het herstel van Nederland, niet over de samenstelling van een nieuw kabinet, benadrukte CDA-leider Wopke Hoekstra. "Het is niet zo dat zij heeft voorgesteld dat deze zeven partijen maar een kabinet moeten vormen. " Ook D66-leider Sigrid Kaag zei dat het nog niet over de details ging. "Ze heeft onze ideeën verzameld over wat dan het herstel- en transitiebeleid heet", vertelde SP-leider Lilian Marijnissen na afloop over het gesprek met Hamer.